بررسی تأثیر دو نوع راکر کفش بر متغیرهای زمانی-مکانی راه رفتن در بیماران دیابتی

هدف زخم کف پا از عوارض مهم بیماران دیابتی است که بر توانایی ایستادن و راه رفتن آنان تأثیر می گذارد. راهکارهای درمانی متفاوتی برای کاهش نیروهای اعمالی روی پای این بیماران استفاده شده که اکثراً موقتی است و در بلندمدت مؤثر نیست. کفش های راکری برای درمان زخم های دیابتی توصیه می شود. براساس مقالات موجود این سؤال مطرح می شود: «آیا نیروهای اعمالی روی پا در افراد دیابتی با افراد سالم متفاوت است؟» علاوه براین مشخص نیست کدام نوع راکر (پنجه یا پاشنه) برای کاهش این نیروها مؤثرتر است؛ بنابراین هدف از این مطالعه مقایسه بین نیروهای اعمالی وارد بر پا در افراد دیابتی و افراد سالم و همچنین تعیین تأثیر راکرها بر این عوامل بود. فرضیه اصلی مطرح شده در این مطالعه بر این مبنا بود که راکرهای پنجه و پاشنه تأثیر مشابهی بر نیروهای اعمالی وارد بر پا در افراد دیابتی دارد. روش بررسی در این مطالعه مداخله ای شبه تجربی 20 نفر فرد سالم و 20 نفر فرد بیمار مبتلا به نروپاتی دیابتی شرکت داشتند. تعداد نمونه ها براساس متوسط تعداد شرکت کنندگان در مطالعات قبلی انتخاب شده بودند. نمونه ها از میان بیماران ارجاع داده شده به کلینیک مراقبت از پای دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انتخاب شدند. متغیرهای زمانی-مکانی راه رفتن و نیروهای اعمالی روی پا طی راه رفتن با استفاده از سیستم تحلیل حرکت کوالیزیز مجهز به 7 دوربین و یک صفحه نیروی کیسلر (60×50 سانتی متر) ثبت شد. از افراد خواسته شد با سرعت دلخواه در طول آزمایشگاه راه بروند تا تأثیر آنی راکرها بر بیماران سنجیده شود. متغیرهایی شبیه متغیرهای زمانی-مکانی راه رفتن، حداکثر نیروی عکس العمل زمین و انتگرال نیرو-زمان (ضربه) تحلیل شد. تفاوت بین میانگین ها و تأثیرات بین افراد با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر ارزیابی و محاسبات آماری با استفاده از نسخه 17 نرم افزار spss و با سطح معنی داری 05/0 انجام شد. یافته ها براساس نتایج به دست آمده اختلاف عمده ای بین افراد دیابتی و سالم در متغیرها آهنگ راه رفتن، طول گام و درصد مرحله استانس مشاهده می شود (05/0>p). با وجود اینکه سرعت راه رفتن افراد دیابتی کمتر از افراد سالم بود؛ ولی اختلاف معناداری در این متغیر مشاهده نشد (06/0p). به نظر می رسد متوسط انتگرال نیرو-زمان بخش عمودی نیروی عکس العمل زمین براساس متغیر سمت و گروه متفاوت است (05/0>p). نتیجه گیری انتگرال نیرو-زمان بخش عمودی نیروی عکس العمل زمین به طورعمده در افراد دیابتی بیشتر از افراد سالم بود. این امر می تواند زخم هایی در پای این افراد ایجاد کند. البته راکرهای پاشنه و پنجه در کاهش هیچ کدام از متغیرهای میزان نیروهای اعمالی و انتگرال نیرو-زمان مؤثر نبودند. توصیه می شود برای افزایش ثبات پویا و کاهش فشارهای کف پایی از کفش های راکری با سطح تکیه گاه عریض تر استفاده شود. مهم ترین محدودیت این مطالعه بررسی تأثیر آنی استفاده از راکر در این افراد بود. در مطالعات بعدی پیشنهاد می شود که تأثیر مداخلات راکری بعد از یک دوره استفاده ارزیابی شود.